Bố mất khi em mới 2 tuổi, liền sau đó 1 năm mẹ cũng qua đời để lại 6 anh chị em gồng gánh nuôi nhau trong cái đói, cái nghèo cùng cực. Càng bất hạnh hơn khi cô bé Vàng bị khuyết tật ở chân nên trong nhiều năm đã phải dùng 1 cây gỗ vịn vào để vượt quãng đường đồi núi 8km đến trường.
Đó là câu chuyện của cô bé Vàng Thị Vàng mà chúng tôi đã được nghe qua lời kể của thầy giáo Nguyễn Thanh Bình – Hiệu phó trường tiểu học Bát Đại Sơn, huyện Quản Bạ, Hà Giang trong chuyến công tác lên thăm nhà trường. Gương mặt đầy lo lắng, thầy Bình cho biết hoàn cảnh của em Vàng thì cả thôn, bản và nhà trường ai cũng biết nên thương lắm nhưng cũng chỉ giúp đỡ được một phần nào thôi. Lên 8 tuổi, cô bé không được vui tươi như bao bạn bè khác mà mang gương mặt trầm, buồn như chính những nỗi cô đơn em đã, đang phải gánh chịu. Cộng thêm với việc đi lại khó khăn từ chiếc chân bị tật khiến cho Vàng luôn có cảm giác mặc cảm, tự ti và nhút nhát trước mọi người.

“Cô bé đúng là rất tội nghiệp. Những năm trước chân còn khoèo quặp vào trong, nên em thường xuyên phải sử dụng 1 cây gỗ chống thì mới có thể di chuyển được để đến trường. Sau đó em được mọi người giúp đỡ cho đi viện chữa trị 1 thời gian, giờ chân đỡ hơn nhưng vẫn yếu và đi lại khó khăn lắm”.
Nhìn cô bé học trò tội nghiệp, đáng thương, thầy Bình tiếp tục câu chuyện khi giọng cũng đã bắt đầu nghẹn nghẹn. Thương cho em, thầy lại nhớ khoảng thời gian trước kia, khi mà nhìn thấy Vàng là thầy cô trong trường ai cũng ứa nước mắt. Không có bố, không có cả mẹ bên cạnh khiến cho cô bé cũng trở nên lầm lũi, buồn và hay tủi thân khóc một mình. Thêm vào đó là nỗi lo cơm áo bởi nhà em nghèo lại không có ai là lao động chính.